Новости

«Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне көлік мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы»

ҚР Заң жобасы

2.04.19 ж., 3.04.19 ж., 5.04.19 ж. – жұмыс тобының отырыстары өткізілді.

9.04.19 ж. – Заң жобасы бойынша Комитеттің отырысы және Комитеттің кеңейтілген отырысы өткізілді.

11.04..19 ж. – Заң жобасы екі оқылымда ҚР Парламенті Сенатымен қабылданды.

 «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне көлік мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» 

ҚР Заңының жобасы бойынша анықтама

«Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне көлік мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Заңы жобасының негізгі мақсаттары:

-              жолдарда көлік бақылауын автоматтандыру;

-              жолаушыларды және багажды тасымалдау сапасын арттыру;

-              теміржол және теңіз көлігінде тергеп тексеруді жүргізу тәртібін жетілдіру;

-              көлік құралдарын қауіпсіз пайдалануды арттыру;

-              Халықаралық теңіз ұйымы  (ИМО) аудитінің ескертулерін жою.

-              Қазақстан арқылы авиатранзиттің тартымдылығын арттыру үшін авиатасымалдарды мемлекеттік реттеудің тиімділігін жақсарту;

-               Қазақстанда бюджеттік авиакомпанияны және ұлттық жүк авиатасымалдаушысын іске қосу үшін құқықтық негіз құру;

-               басым халықаралық авиамаршруттарды дамыту үшін мемлекеттік қолдау шараларын айқындау.

Осылайша, түзетулер келесі мәселелерді шешуге және жүйелеуге бағытталған:

1.      Автомобиль көлігі саласында

Әкімшілік кедергілерді жою және сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін төмендету мақсатында көлік құралдарын тексеру негіздерінің нақты тізбесін айқындау жолымен жолдарда бақылау тәртібін өзгерту ұсынылады. Бұл көлік құралын тоқтатпай-ақ рұқсат беру құжаттарының болуын тексеруге, көліктік бақылау органдарының көлік құралдарын жаппай тоқтату тәжірибесінен бас тартуға мүмкіндік береді.

Заң жобасы қазақстандық тасымалдаушыларға шекараға жақын бір облыстың аумағында орналасқан елді мекендер арасында тасымалдауды жүзеге асыруға рұқсат беру ұсынылады. Осындай түзетуді қабылдау 126 халықаралық маршрут аясында қосымша  шекаралас облыстардың 300 дейін елді мекендерінің жолаушыларын тұрақты тасымалдаумен қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.

Бүгінде Яндекс, Убер, Индрайвер сияқты таксимен жолаушыларды тасымалдауға клиенттердің тапсырыстарын өңдейтін интернет-ресурстар танымал.

Түзетулер көрсетілген интернет-ресурстарға қатысты қолданыстағы нормалар мен ықпал ету шараларын қолдануға мүмкіндік береді және мобильді қосымшаларды тұрақты пайдаланатын кемінде 50 мың заңсыз тасымалдаушыларды көлеңкеден шығаруға ықпал етеді.

(Онлайн-сервистер Азаматтық кодекс шеңберінде қызметін экипажбен Көлік құралы жалдау шартын жасасу жолымен жүзеге асырады, осыған байланысты оларға автомобиль заңнамасында талаптары қолданылмайды)

Техникалық байқаудан өту туралы жалған диагностикалық карталарды беру фактілерін болдырмау мақсатында көлік саласындағы уәкілетті органның мамандандырылған техникалық байқау бағдарламаларына қойылатын талаптарды бекіту жөніндегі құзыретін енгізу ұсынылады.

Автомобиль жолдарының сақталуын қамтамасыз ету үшін бөлінбейтін және сұйық жүктерді тасымалдауды қоспағанда, габариттік және осьтік жүктемелер бойынша асып кеткен жүгі бар ірі көлемді және  ауыр салмақты автокөлік құралдарының жүріп өтуіне тыйым салу ұсынылады.

(Қазіргі таңда арнайы рұқсат барлығы үшін, соның ішінде инертті жүктерді тасымалдау үшін беріледі)

Жолаушыларды заңсыз тасымалдауға қарсы күрес шеңберінде заң жобасында автобустардың, шағын автобустардың мемлекеттік тіркеу нөмірлерін тұрақты емес тасымалдауға арналған лицензияда міндетті түрде көрсету жөніндегі талаптар белгіленеді.

2.      Су көлігі саласында

Енгізіліп жатқан түзетулер Халықаралық теңіз ұйымының ұсыныстарын жүзеге асыруға бағытталған.

Атап айтқанда, уәкілетті органның құзыреті жаңа ИМО талаптарын ұлттық заңнамада іске асыру мақсатында кейбір заңға тәуелді актілерді бекітумен толықтырылды.

(Кемелерді өлшеу қағидасы; Кемелерден ластанудың алдын-алу қағидасы; Каспий теңізінің қазақстандық секторындағы авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу қағидасы)

Кеменің жүзу туына байланысты Теңіз порты әкімшілігінің бақылау функцияларына айырмашылық енгізілуде. 

 (қазақстандық кемелер - ҚР заңнамасының және ИМО конвенцияларының талаптарына сәйкестікке тексеріледі, шетелдік кемелер -  ИМО конвенцияларының талаптарына тексеріледі)

Ұлттық флоттың бәсекеге қабілеттілігін арттыру мақсатында порттарда қазақстандық кемелерге жеңілдіктер беруге мүмкіндік беретін түзетулер ұсынылады.

(Тіркеп сүйреуден босату, жүк тиеуге қатысты емес операцияларға портқа кіргенде жеңілдіктер беру: запастарды толтыру, экипажды ауыстыру, қалдықтарды тапсыру және т.б.)

Нәтижесінде, бұл Ұлттық Теңіз тасымалдаушысына тасымалдау үшін бәсекеге қабілетті тарифтерді ұсынуға және, тиісінше, теңіздегі жүктерді тасымалдаудағы үлесін ұлғайтуға мүмкіндік береді.

(Бүгінгі таңда Қазақстан Республикасының сауда кемелері (8 танкер мен 4 құрғақ жүк кемесі) Ақтау портынан экспортқа шығарылған жүктердің 33% -ын тасымалдайды. 2025 жылға қарай бұл көрсеткішті 50% -ға дейін арттыру жоспарланып отыр.)

Порттық су айдынында кемелердің жүзу қауіпсіздігін арттыру шеңберінде 25 жастан асқан (нормативтік пайдалану мерзімі 25 жыл) кемелер үшін порт тарифтеріне қосымша ақы коэффициенттерін қолдану жоспарлануда.

Бұл ескі кемелердің жұмысын шектеуге жол береді.

(Қазіргі уақытта Ақтау портына кіретін 35 ирандық кемелердің ішінде 23-тен астам кемелер 25 жастан асқан. Кемелер толығымен амортизацияланған  және ирандық компаниялар, тиісінше, оларды жүктеу үшін кез-келген төмен бағаны белгілей алады.)

Соңғы үш жылда Ақтау портындағы 42 апаттық жағдайдың 70% ескі кемелерге қатысты екендігін атап өту керек.

Кеме қатынасы шлюздерінде ақаулар мен ақаулардың алдын-алу шараларын уақтылы қабылдау үшін материалдар мен қосалқы бөлшектердің минималды қорын көздеу ұсынылып отыр.

(Ертіс өзенінде Өскемен, Бұқтырма және Шүлбі үш кеме қатынасы шлюздері бар.

Өскемен шлюзі 1960 жылы, Бұқтырма шлюзі - 1963 жылы пайдалануға берілді. Шлюздер әрдайым агрессивті су ортасында орналасқын. Шлюздердің күрделі жөндеуі 2018 жылдан 2022 жылға дейін жоспарланған.)

3.      Теміржол көлігі саласында

Көлік оқиғаларын тәуелсіз және объективті тексеруді қамтамасыз ету мақсатында заң жобасы темір жол көлігіндегі апат пен аварияға тексеру жүргізу тәртібін жетілдіруді, «тексеру жөніндегі уәкілдің» құқықтары мен міндеттерін регламенттеуді ұсынады.

4.      Азаматтық авиация саласында

Заң жобасы «100 нақты қадам» - Ұлт жоспарының 68-қадамын іске асыруға «Азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйым» жаңа ұғымын енгізеді, бұл 100% мемлекеттің қатысуымен «Қазақстанның авиациялық әкімшілігі»  акционерлік қоғамын білдіреді. Азаматтық авиация комитетінің рұқсат беру және бақылау-қадағалау өкілеттіктерінің техникалық аспектілерімен байланысты функцияларының бір бөлігі Авиациялық Әкімшілікке беріледі. Мемлекеттік саясатты айқындау, заңға тәуелді НҚА қабылдау, әкімшілік айыппұл салу және тарифтік реттеу бойынша негізгі функциялар Азаматтық авиация комитетінде қалады.

Заң жобасында тасымалдаушылардың қол багажы мен багаждың салмағы мен габариттерін өздігінен анықтауға мүмкіндік беру жолы арқылы бюджеттік авиакомпанияны (лоукостер) іске қосу мүмкіндігін жасауға бағытталған түзетулер қарастырылады.

Ұлттық жүк әуе тасымалдаушысын құруға бағытталған түзетулер белгілі бір шарттарға сәйкес шектеулі мерзімге экипажымен шетелдік әуе кемелерін жалға алу мүмкіндігін анықтауды көздейді. Осылайша, Қазақстанда жүк әуе тасымалдаушысы пайда болады, бұл еліміздің транзиттік әлеуетін арттыруға мүмкіндік береді.

Заң жобасы әуе кемесінің бортында темекі шегу үшін бұлтартпастығын қамтамасыз етуге бағытталған түзетулер енгізеді.

Заң жобасы 6 кодекс пен 20 заңға өзгерістер мен толықтырулар енгізуді көздейді.